Beroepsinfectieziekte Kinkhoest
Organisme: |
Bordetella pertussis is een aërobe, gramnegatieve bacterie die diverse toxines produceert. Ook Bordetella parapertussis, nauw verwant aan B. pertussis kan een kinkhoestachtig ziektebeeld veroorzaken.
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte en komt wereldwijd voor. Kinkhoest is vooral gevaarlijk voor baby’s die niet of onvolledig zijn ingeënt. Bij volwassenen verloopt kinkhoest minder ernstig en staat hoesten op de voorgrond. |
Transmissie: |
Transmissie vindt plaats door het aanhoesten van druppeltjes vanuit de keelholte van de patiënt. Besmettelijkheid is het grootst in het begin van het catarrale stadium, voordat de typische hoestbuien beginnen en duurt tot 4 weken nadat deze hoestbuien begonnen zijn. |
Incubatietijd: |
Incubatietijd: 7-10 dagen, nooit langer dan 21 dagen. |
Medisch beeld: |
Kinkhoest is een acute besmettelijke ziekte van de tractus respiratorius. Zij wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis en minder frequent door Bordetella parapertussis. Het langdurige hoesten wordt veroorzaakt door toxines, de hoestbuien kunnen 3-4 maanden aanhouden (‘100-dagen hoest’). Sterfte ten gevolge van kinkhoest komt weinig voor en dan voornamelijk bij kinderen jonger dan een half jaar; zuigelingen worden niet of nauwelijks beschermd door maternale antistoffen. |
Diagnostiek: |
Kweek, PCR of serologie. |
Werkgerelateerde diagnostiek |
Deze is afhankelijk van de setting, specifieke branche en de mate van contact en type patiënten/cliënten. Hiervoor wordt verwezen naar de: LCI-richtlijn, WIP richtlijnen en instellingskwaliteitshandboeken en protocollen. |
Melden beroepsziekten |
Indien een medewerker bewezen kinkhoest oploopt na blootstelling aan een bekende bron (index) is er sprake van een beroepsziekte en kan deze gemeld worden op de website van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten. |
Preventie | |
|
Niet mogelijk. Bij blootstelling aan een symptomatische kinkhoestpatiënt binnen het gezin raakt 90% van de onbeschermde contacten geïnfecteerd. Vooral in landen met een hoge vaccinatiegraad spelen adolescenten en volwassenen (bij wie de bescherming is afgenomen) een steeds belangrijkere rol in de transmissie van kinkhoest. |
|
Goede voorlichting werkgevers en werknemers over met name het besmettingsrisico voor kwetsbaren in de omgeving (m.n. zuigelingen en kinderen met ernstig hart- of longlijden). Contact van nog ongevaccineerde zuigelingen met hoestende en niezende personen dient men te vermijden; strikte hand- hoest- en nieshygiëne is van belang. Branches waar dit speelt zijn:
|
|
Indien er sprake is van nauw contact/gerichte blootstelling: adembescherming (minimaal FFP2), handschoenen en barrièreschorten. |
|
Vaccinatie: er zijn zowel cellulaire als acellulaire vaccins beschikbaar. Vaccinatie is onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. De effectiviteit van een vaccinatie is gemiddeld tien jaar. |
|
Niet of gedeeltelijk gevaccineerde zuigelingen jonger dan een jaar en kinderen met ernstig hart-/longlijden. |
|
Vaccinatie: In beroepen en functies waar er met (gedeeltelijke) gevaccineerde zuigelingen en kinderen/medisch kwetsbare kinderen wordt gewerkt, kan vanuit de preventieve gedachte 5 jaarlijkse (re)vaccinatie voor werknemers worden overwogen om beroepsmatige overdracht te voorkomen. Het is aan de werkgever hierover beleid op te stellen, dit kan worden opgenomen in het infectiepreventiebeleid van de instelling |
|
Kinkhoest is zeer besmettelijk van mens-op-mens. |